Witaminy – te niezwykle cenne dla organizmu związki chemiczne odgrywają kluczową rolę w naszej egzystencji. Bez nich organizm nie byłby w stanie prawidłowo funkcjonować i prędzej czy później rozpoczął manifestację. Wyróżnić możemy wiele witamin, a każda z nich odpowiada za coś innego: przyczyniają się do prawidłowego działania układów czy narządów. Dostarczyć je możemy z pożywieniem lub dodatkową suplementację.
Ciągły pośpiech, natłok obowiązków i niezdrowy tryb życia nie jest tym, czego potrzebuje nasz organizm do zachowania prawidłowego rytmu. Każda niewłaściwa dla niego sytuacja prędzej czy później da o sobie znać, dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o regeneracji czy odpoczynku. Nie bez znaczenia jest odpowiednia dieta – dobrze zbilansowana i przede wszystkim bogata w składniki niezbędne organizmowi. Dość często zdarza się, że zapominamy o posiłkach – sięgamy po niezdrowe przekąski, które są jedynie zapychaczem: nie dostarczają niczego odżywczego. Brak witamin w diecie może sprawić, że nasze zdrowie zacznie podupadać.
Niedobory witamin możemy podzielić na: hipowitaminozę (w tym witareksję) oraz awitaminozę.
Hipowitaminoza – czym jest?
To stan, w którym pojawiają się objawy charakterystyczne dla zbyt małej ilości witamin w organizmie – może dotyczyć to zarówno mniejszej, jak i większej ilości witamin. Wyróżniamy hipowitaminozę pierwotną (która występuje znacznie częściej) oraz wtórną. Przyczyna pierwotnej hipowitaminozy leży w najprostszej z możliwych rzeczy: niewystarczającej ilości witamin dostarczanych wraz z pożywieniem. Co to oznacza? Nasza dieta jest źle zbilansowana, zawiera za mało witamin i składników odżywczych, przez co organizm ich nie absorbuje. Równie ważny jest sposób, w jaki przygotowywane są posiłki – niewłaściwe przyrządzanie może prowadzić do tego, że zawartość witamin czy innych składników redukuje się.
Wtórna hipowitaminoza to z kolei zaburzenie wchłaniania witamin dostarczanych z pokarmem – pomimo tego, że dieta jest prawidłowo skomponowana. Podłoża można upatrywać w zaburzeniach układu pokarmowego i często dotyka osób cierpiących na zespół jelita drażliwego czy chorobę Leśniowskiego-Crohna. Nie bez znaczenia są także przyjmowane leki, które niekiedy zmieniają skład flory bakteryjnej, przez co odbija się na prawidłowym przyswajaniu witamin.
Witarekcja jest, można powiedzieć, odmianą hipowitaminozy wynikającą z prowadzonego trybu życia. Bezpośrednio koreluje z przewlekłym stresem, niewłaściwą dietą, nieregularnością posiłków, pośpiechem i innymi współczesnymi zagrożeniami. Żyjąc z dnia na dzień, nie przywiązując wagi do własnego zdrowia czy jadłospisu, chcemy szybko zaspokoić głód i rzucić się w wir codzienności. Niestety taki styl może prowadzić, w dużej mierze, do niedoborów witamin. Mało tego – niebezpieczne są także restrykcyjne diety, zbyt ubogie zarówno w witaminy, jak i składniki odżywcze.
Awitaminoza – czym jest?
Do awitaminozy dochodzi w momencie, kiedy nasz organizm cierpi na długotrwały i duży niedobór witamin – jednej lub więcej. Taki stan jest bardzo niebezpieczny dla organizmu, ponieważ może prowadzić do poważnych zmian, których następstwa są dla nas groźne. Objawy są charakterystyczne dla poszczególnych witamin. Na przykład niedobór witaminy A może powodować: zaburzenia widzenia po zmroku czy zespół suchego oka. Witamina A bierze istotny udział w budowaniu odporności zatem jej niedobór może skutkować obniżoną odpornością, co w dalszej kolejności spowoduje częstsze „łapanie” infekcji.
Jak zapobiec niedoborowi witamin?
„Należy pamiętać, że witaminy to cząsteczki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, który w pewnym stopniu je produkuje, ale nie w ilości pozwalającej pokryć pełne zapotrzebowanie. Dlatego też witaminy muszą być dostarczane z pożywieniem lub w postaci odpowiednich suplementów. Przede wszystkim musimy zadbać o zdrowy tryb życia – dobrze zbilansowaną dietę, odpoczynek, podejmowanie umiarkowanej aktywności fizycznej. Gdy zacznie nam brakować witamin, organizm sam zacznie wysyłać sygnały, że dzieje się coś niedobrego – zazwyczaj objawy hipowitaminozy manifestują się zaburzeniami dermatologicznymi oraz żołądkowo-jelitowymi, pogorszeniem nastroju, zwiększoną częstością infekcji oraz brakiem siły. Oczywiście objawy uzależnione są od tego, jakiej witaminy nam brakuje i w jakim stopniu. Możemy również wykonać badanie krwi, by określić poziom poszczególnych witamin” – podkreśla dr n. med. Edyta Blus
Pamiętajmy, że każdy ma inne zapotrzebowanie na witaminy, dlatego tak ważna jest świadomość ich przyjmowania!